Strategisch, tactisch en operationeel leiderschap

Strategisch leiderschap gaat over de lange termijn. Het draait om visie, koers bepalen en keuzes maken die pas later hun vruchten afwerpen. Denk aan:

• Investeren in automatisering
• Het aanboren van een nieuwe markt
• Of het herstructureren van je organisatie.

Je kijkt vooruit, denkt na over trends in de sector en maakt plannen om je bedrijf toekomstbestendig te houden. Strategisch leiderschap vraagt dus afstand kunnen nemen van de dagelijkse hectiek.

Wanneer gewenst?
Strategisch leiderschap is nodig als je toe bent aan groei, verandering of wanneer je bedrijf in zwaar weer zit en herpositionering nodig is. Daarnaast is het als ondernemer belangrijk om elke dag een aantal keren uit te zoomen van de dagelijkse praktijk. Dat voorkomt bedrijfsblindheid en hiermee ook dat dingen je ‘overkomen.’

Strategische KPI’s (doelen) zijn:
Onder andere de nettomarge per jaar, % omzetgroei per jaar, winst in euro’s per jaar.

Bij een strategisch leider verwacht je iemand die in staat is te denken vanuit hoofdlijnen én hierin planmatig werkt. Let wel op dat medewerkers direct aanvoelen wanneer jij je plan al klaar hebt in je gedachten. Grote kans dat zij dan minder input geven qua ideeën. Jouw gedrag en non verbale communicatie zijn dus erg belangrijk om je team mee te nemen in strategische keuzes.

Tips:
– Ga niet te snel op je doel af, want dan verlies je mensen onderweg.
– Maak een tijdsplanning én laat eerst een collega checken of dit SMART en haalbaar is. Dat voorkomt onnodige ‘druk’ bij collega’s.
– Stel een team samen met diverse menstypen. Mensen die samen met jou vooruit willen én mensen die de correcte uitvoering en borging op zich nemen.

Tactisch leiderschap vertaalt die strategische plannen naar concrete projecten en processen. Dit is het werk van bijvoorbeeld je productieleider of bedrijfsleider. Zij zorgen dat er structuur zit in de manier waarop doelen worden gehaald:

• Planningen maken
• Teams aansturen
• KPI’s bewaken
• Verbetertrajecten uitvoeren

Tactisch leiders zorgen dat de strategie niet op papier blijft staan, maar écht vorm krijgt in het dagelijks werk. Ze schakelen veel tussen jou als ondernemer en de mensen op de vloer.

Wanneer gewenst?
Tactisch leiderschap is cruciaal als je wilt groeien zonder chaos. Het is de lijm tussen jouw visie en de praktijk. Zeker bij een middelgroot technisch bedrijf is dit de ruggengraat van de organisatie.

Tactische KPI’s zijn bijvoorbeeld:
% tevredenheid van klanten, % uitval medewerkers, % voortgang planning of bijvoorbeeld de forecast in euro’s.

Je staat met één been in het management en één been op de werkvloer. Dat vraagt om goed luisteren. Wat speelt er bij je mensen? Waar lopen ze tegenaan? En hoe kun je hun signalen meenemen richting de top? Je bent verantwoordelijk voor output, maar weet dat je die alleen behaalt als je goed zorgt voor je mensen. Je bent dus duidelijk over verwachtingen, maar ook beschikbaar als er iets speelt. Van een tactisch leider verwacht je dat deze afspraak=afspraak belangrijk vindt en daarin zelf een voorbeeldfunctie heeft.

Tips:
– Heb oog voor de ander én voor jezelf. Als je niet goed genoeg voor jezelf zorgt, kun je dit ook niet voor anderen.
– Zorg dat de medewerkers op de werkvloer de KPI’s kennen en ze niet alleen in jouw hoofd zitten.
– Stimuleer medewerkers door positieve resultaten samen te vieren.

Operationeel leiderschap speelt zich af op de werkvloer. Het gaat om de dagelijkse aansturing:

• Wie pakt welke order op?
• Hoe lossen we een storing op?
• Wat moet vandaag af?

De voorman of ploegleider zit op dit niveau. Zij zorgen dat het werk draait, mensen weten wat ze moeten doen en dat er snel wordt ingegrepen als iets misloopt. Als manager of directeur/eigenaar is het belangrijk de praktijk wél te begrijpen en er zelf niet in te verzanden.

Wanneer gewenst?
Operationeel leiderschap is altijd nodig, zeker in productieomgevingen waar snelheid en duidelijkheid belangrijk zijn. Zonder goede aansturing op de vloer komt de planning in gevaar.

Operationele KPI’s zijn:
Onder andere % facturabiliteit, het aantal nieuwe klanten per week, omzet per week.

Operationeel leiderschap vraagt om duidelijkheid. Heldere werkafspraken, vaste routines en goede werkinstructies zorgen dat het werk vlot loopt. Je verwacht inzet en discipline van je mensen, dus laat je dat zelf ook zien. Je bent op tijd, je doet wat je zegt, en je bent betrokken. Daardoor krijg je vanzelf gezag. Niet omdat je de baas bent, maar omdat mensen respect voor je hebben.

Tips:
– Jij zorgt dat het werk doorgaat. Maar heb je ook oog voor de ontwikkeling van de mensen? Bedenk of jij alles wilt oplossen óf dat je dit ook andere mensen kunt leren.
– Wees zichtbaar op de werkvloer, zowel voor de mensen als de processen.
– Als je als ondernemer operationeel betrokken bent, zorg dan dat je dagelijks uitzoomt om bedrijfsblindheid te voorkomen.

Bij Métier hebben we al ruim 350 directeuren/managers inzicht gegeven in hun leiderschap en effectief samenwerken. Dat doen we vooral om hen te helpen datgene te doen waar ze goed in zijn én wat past bij het bedrijfsbelang. Spreken we jou binnenkort ook?